Het spoor van de farao

De herkomst van een object in het museum kun je soms letterlijk vervolgen. Tijdens een bezoek aan Luxor kwam ik de vindplaats van een belangrijk farao hoofd op het spoor. In de tempel van Karnak zag ik de plek waar in 1968 een deel werd gevonden dat past aan het fragment in het Allard Pierson Museum. Even verderop in het museum in Luxor zag ik de kop en een dag eerder was ik in het graf van Thoetmosis III. Zo ben je de geschiedenis van een object echt op het spoor.

graf_thoetmosisiii

Grafkamer van Thoetmosis III met zijn rode granieten sarcofaag.

2016-12-04-10-18-54

De zijkamer van de festivaltempel van Thoetmosis III waar in 1968 de ”andere” helft van de farao kop werd gevonden.

 

In 1920 kocht Constant Willem Scheurleer een groot fragment van een rood granieten hoofd van een farao. Over de herkomst was toen nog weinig bekend. 48 jaar later werd de andere helft van de kop gevonden in een van de zijkamers van de zogenoemde festival tempel van Thoetmosis III, een belangrijk onderdeel van het tempelcomplex in Karnak bij Luxor. Deze tempel bouwde Thoetmosis III ter herinnering aan hemzelf en zijn voorouders.

temple_karnak_vindplaats_kop_detail

Reconstructie van het tempelcomplex van Karnak, het grootste religieuze complex ter wereld. In de zijkamer van de festivaltempel van Thoetmosis III (de linkerhoek bij het kruis) is het fragment van de farao kop in 1968 gevonden.

De kop kan geïdentificeerd worden als Toetmosis III (of mogelijk zijn zoon Amenhoptep II). De dodentempel van Thoetmosis III  staat op de andere oever van de Nijl.

toetmosisiii_offering_karnak

In de festivaltempel wordt Thoetmosis III afgebeeld terwijl hij offert.

De festival tempel heeft een plafond dat doet denken aan een tentdak en dat verwijst weer naar militaire tenten die kenmerkend waren voor deze grote krijgsheer.

kop_toetmosisiii

Farao kop van Thoetmosis III of Amenhotep II. Het linkerdeel is in de collectie van het Allard Pierson Museum (APM01387); het rechterdeel is in het museum in Luxor.

2016-12-04-17-32-44

Het rechterdeel van de farao kop in het Museum voor Egyptische Kunst in Luxor

In het Museum voor Egyptische kunst in Luxor staat de kop opgesteld, echter zonder een kopie van de andere helft die het Allard Pierson Museum beschikbaar heeft gesteld. Deze animatie laat zien hoe de twee helften aan elkaar passend zijn gemaakt.

2019-02-03T11:50:34+00:00

About the Author:

Wim Hupperetz (1966) is directeur van het Allard Pierson (een samengaan van het Allard Pierson Museum en de Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam) en Bijzonder hoogleraar Nederlandse cultuurgeschiedenis, in het bijzonder de studie der voorwerpen aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Hij is adviseur van de Raad voor Cultuur en voorzitter van de commissie Musea. Al meer dan 15 jaar is hij actief in EU projecten gerelateerd aan digitaal erfgoed en de toepassing in musea. In 2014 initieerde hij ArcheoHotspots, in 2015 het Digital Museum Lab en in 2016 MuseumCamp. Momenteel richt hij zich op de vernieuwing van het Allard Pierson.