Kwakzalvers, toneel en duiven.

Door Marleen Christensen

Het ontsluiten van de folders, brochures en ander materiaal van de Vereniging tegen de Kwakzalverij is leuk werk. Je komt gekke dingen tegen zoals een advertentie voor Holloway’s pillen “zij behoeden u voor eene lange en ernstige ziekte”. Ik had de advertentie serieuzer genomen wanneer er geen plaatje van Judas op de achterkant had gestaan.

De advertentie voor een haargroeimiddel viel bij iemand niet in goede aarde. Hij had het middel getest en geconstateerd dat het uit enkel water en alcohol bestond. De conclusie: “Als men er nog wat plezier aan wil beleven, dan kan men het beter opdrinken”. En als je dat gedaan hebt, kun je meteen het Coza poeder tegen dronkenschap gebruiken. Dat dien je immers in te nemen met … bier of brandewijn.

En dan vind je ineens een boekje van ene meneer J. Neubronner. Die Specialität in der Apotheke oder: sonst und jetzt; Festspiel in zwei Aufzügen. Aufgeführt bei der 22. Hauptversammlung des Deutschen Apotheker-Verreins am Empfangs-Abend den 5. September 1893 zu Frankfurt a. M., in den Raümen des Zoologischen-Gartens. Niet echt behorend tot de kwakzalversbrochures, maar wellicht is het er via het privé-archief van de voorzitter of penningmeester tussen geraakt.

Een zoektocht naar de auteur op internet leverde het volgende op:

Julius Neubronner (8 februari 1852, Kronberg im Taunus – 17 april 1932, Duchy of Nassau) was een Duitse apotheker, uitvinder en een pionier op het gebied van amateurfotografie en -film. Hij was hofapotheker van keizerin Frederik, maar is vooral bekend geworden door het gebruiken van duiven voor luchtfotografie. Hij was een van de eerste amateurfilmers in Duitsland en stichtte tevens een fabriek voor plakband.

Hij kwam uit een geslacht van apothekers en kreeg in eerste instantie thuis les. Op 12 jarige leeftijd ging hij naar het gymnasium in Frankfurt en na drie jaar stapte hij over naar het gymnasium te Weilburg. Hij liep een jaar stage in de apotheek van zijn vader en vervolgde zijn schoolopleiding in Wiesbaden. Hij studeerde farmacie in Giessen en scheikunde in Berlijn en Heidelberg, waar hij in 1879 zijn doctoraat ontving.  In 1886 nam hij de apotheek van zijn vader over. Zijn vader had geruime tijd duiven gebruikt om recepten snel te leveren, maar was daar mee gestopt.  Julius pakte dit weer op en gebruikte de duivenpost voor het bestellen en leveren van chemicaliën en het leveren van spoedbestellingen medicijnen.

Tussen 1903 en 1920 had Julius een recordaantal films opgenomen en het moeizame proces om glasplaten op elkaar te lijmen voor toverlantaarn-voorstellingen inspireerde hem een soort papieren plakband te ontwikkelen, waarop hij patent aanvroeg. Voor productie en marketing richtte hij in 1905 de Fabrik für Trockenklebematerial op, die onder de naam Neubronner GmBh und Co.  KG nog steeds bestaat.

De duivenpost gaf hem het idee tot het ontwikkelen van een speciale camera en in 1908 vroeg hij hierop patent aan. Het bracht hem internationale faam en hij was hiermee de grondlegger van de luchtfotografie. Zijn foto’s en films zijn op internet terug te vinden, maar ik heb nergens iets teruggevonden over zijn avontuur als schrijver van toneelstukken. Een unieke vondst in een unieke collectie!