Monitor

Wist u dat er in Nederland een kleine vierduizend uitgevers actief zijn? En dat van die vierduizend er vijf zijn die voor een kwart van de omzet van de boekenverkoop verantwoordelijk zijn? Deze en andere cijfers werden onlangs bekend gemaakt door KVB Boekwerk (https://www.kvbboekwerk.nl/monitor/uitgevers/monitor-2017-samenvatting), een samenwerkingsverband van vijf organisaties die samen zo’n beetje de hedendaagse boekenmarkt afdekken (de Groep Algemene Uitgevers (GAU), de Coöperatieve Koninklijke Boekverkopersbond U.A. (KBb), het Nederlands Letterenfonds, de Stichting CPNB (Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) en Stichting Lezen).  Zij monitoren elk jaar het boekenvak en proberen dan trends vast te stellen waarop ze dan weer kunnen inspelen met hun beleid. Maar voor gewone boekliefhebbers levert dat monitoren toch ook altijd weer leuke en interessante feiten op. Zo zijn de Nederlandse uitgevers afgezet in een kwadrant. Elk kwart daarvan bevat een groep uitgevers.

Die 3.900 kleine  uitgevers zijn met zijn allen verantwoordelijk voor driekwart van de totale omzet van de uitgeversbranche in Nederland. Samen brengen deze kleine uitgevers 47% van de boeken voort die in Nederland verschijnen. Dat betekent dus ook dat 53% van de boeken verschijnt bij de 39 (5+7+27) grote uitgeverijen. Bij de vorige monitor in 2015 waren er nog zo’n 260 kleine uitgevers méér en verscheen 49% van de boeken bij die kleintjes. Er is dus sprake van een lichte verschuiving ten voordele van de grote uitgevers.

Andere cijfers die boeiend zijn: 82% van de boeken wordt verkocht via het zogenaamde boekhandelskanaal (dat is dus zowel online als in de boekwinkel). 6% wordt gedownload, met andere woorden, 6% van de verkochte boeken is een e-book. Dat is een verdubbeling ten opzichte van 2012. Die e-books worden vooral verkocht door de uitgeverijen in de bovenste helft van het kwadrant, de grote jongens. Kleine uitgevers geven dus minder e-books uit.

En wat wordt het best verkocht? Het zal niet verbazen dat de kleinste uitgevers het meest gespecialiseerd zijn. Je bent geneigd te denken dat zij zich vooral bepalen tot hun eigen hobby. Dat zie je ook aan de onderwerpen. Fictie, kinder- en jeugdboeken en non-fictie vrije tijd zijn bij deze uitgevers de grootste genres. De grootste uitgevers doen in alle genres. De uitgevers in het tweede kwadrant doen vooral fictie, terwijl die in het derde kwadrant kinder- en jeugdboeken en non-fictie vrije tijd het rijkst vertegenwoordigd zijn.

Tot slot: de honderd best verkocht (papieren) boeken zijn goed voor ongeveer 20% van de totale omzet van de boekenbranche. 39% daarvan is fictie. Bij de non-fictie doen kookboeken en sportboeken het goed.

En wie leest dat dan allemaal? Steeds minder lezers, want de tijd die wij gemiddeld per dag aan lezen besteden, dus ook kranten, tijdschriften en online, neemt af, van 42 minuten in 2013 tot 37 minuten in 2016. Het aantal mensen dat boeken leest, is tussen 2013 en 2016 gedaald van 84% naar 77%. 45% leest af en toe, 32% leest geregeld en 23% leest nooit een boek.

Hoe lang heeft u gedaan over deze blog? Dus hoeveel leestijd heeft u vandaag nog over? Zo krijgt u dat boek nooit uit!

2019-02-04T12:47:28+00:00

About the Author:

Jos van Waterschoot is boekhistoricus en werkzaam als conservator Boekhistorische Collecties en Stripcollecties bij de Bijzondere Collecties. Hij is recensent van het stripinformatietijdschrift StripNieuws en voor stripblad Eppo. Hij publiceert over strips en boekgeschiedenis, en leest een strip per dag.