Voorstudie voor de winkel van de boekhandelaar Pieter Meijer Warnars op de Vijgendam te Amsterdam, Johannes Jelgerhuis, in of voor 1820.
Het schilderij van de winkel van boekhandelaar Pieter Meijer Warnars op de Vijgendam in Amsterdam uit 1820, geschilderd door Johannes Jelgerhuis, is zeer bekend bij boekenliefhebbers. Het geeft een mooi beeld van de bloeiende boek- en prentwinkel. De voorstudie van het schilderij, gedateerd in of voor 1820, bevindt zich eveneens in het Rijksmuseum. Deze afbeelding vertelt niet alleen iets over de winkel, maar ook over een gebeurtenis die Amsterdammers niet kon zijn ontgaan: de veiling van de laatste katoendrukkerij van Amsterdam, Overtooms Welvaren, waarover ik eerder een blog schreef. Links tegen de boekenwand hangt namelijk de omvangrijke aankondiging van deze veiling. Enkele woorden zijn te onderscheiden, waarvan de eerste is: KATOEN DRUKKERY. De rest is moeilijk leesbaar, maar dat is geen probleem want deze tekst kennen wij uit andere bronnen, namelijk diverse kranten. In de Opregte Haarlemsche Courant van 25 mei en 8 juni 1820 en in de Rotterdamsche Courant van 10 juni 1820 werd de veiling, die plaats zou vinden op 19 en 27 juni, breed aangekondigd. De tekst luidde als volgt:
Aankondiging van de veiling Overtooms Welvaren in de winkel van Pieter Meijer Warnars, Johannes Jelgerhuis, 1820.
“A. DOUBLET, G. SCHIMMEL en B. LANGERHUIZEN, Makelaars, zullen op Maandag den 19 Junij 1820, in het Lokaal voor publieke Verkoopingen, genaamd het O. Z. Heeren-Logement, te Amsterdam, des avonds ten 5 uren, door de Notarissen HANSSEN en HAPPÉ doen verkoopen: N°. 1. De van ouds zeer gerenomeerde KATOENDRUKKERIJ, met deszelfs kapitale Loodsen en Erven, genaamd OVERTOOMS WELVAREN; staande aan den Overtoom, onder Nieuwer-Amstel, Wijk 8, N° 1068. — N°. 2. Een welgesitueerd ZOMER- en WINTER-VERBLIJF, met deszelfs dubbelde Heeren-Huizinge, Koetshuis en Stallinge en verdere Getimmerten, mitsgaders groote Tuin, Bosch en Koepel, te zamen groot 2 Morgen, staande naast N°. 1. en geteekend Wijk 8, N°. 1069.— (N°. 1 en 2. zullen eerst ieder afzonderlijk en vervolgens te zamen in slag gelegd worden.) — N°. 3. Een AFKOKERIJ en ERVE, bestaande in diverse Loodsen, Stallinge, Hooischuur en Erve, mitsgaders Boerderij-Stalling voor 16 stuks Hoornvee, en een stuk Land, groot circa 1 Morgen; alles staande en zeer gunstig gelegen aan den Schenkel, onder Nieuwer-Amstel, over het Huis de Vraag, Wijk 10, N°. 1220 en 1221, hebbende toegang van den Amstelveensche Weg, door een vrij eigen Laan van Wilge Boomen; wijders zijn deze Perceelen te bezigtigen des Dingsdag en Donderdags, N°. 1 en 3 van 10 tot 3 uren en N°. 2 van 11 tot 2 uren, mits vertoonende een briefje door een der gemelde Makelaars onderteekend, die mede zullen te bekomen zijn bij den Mr. Timmerman WM. DE VROOME, op den Overtoomschen Weg. De Bewijzen van Eigendom en de Veilconditien zullen vier dagen voor en op den Verkoopdag ten Kantore van voorn. Not. te zien zijn. Nog zullen gemelde Makelaars, ten overstaan van voornoemde Notarissen, op Dingsdag den 27 Junij 1820, in voormelde Katoendrukkerij, verkoopen: Alle de GEREEDSCHAPPEN, als: Koperen en Looden Ketels, Kuipen en Vaten, Druktafels, Kloppers, Stijgers, een extra groote partij Drukplaten, benevens eenige Materialen, als: IJzernat enz. en verdere ingrediënten tot een Katoen-Fabriek behoorende, en het geen verder zal ten verkoop worden aangeboden. Breeder bij Notitie, intijds bij gemelde Makelaars te bekomen.”
De voorstudie kan op basis van deze aankondiging wel iets scherper gedateerd worden. De banier is ongetwijfeld niet te lang van tevoren gedrukt en zal na de veiling ook niet lang zijn blijven hangen. De open deur wijst op zacht weer. In ieder geval is een datum vóór 1820 uitgesloten en lijken de maanden mei of juni het meest in aanmerking te komen.
Waarschijnlijk was de prominente plaatsing van de banier in de winkel, vóór de boeken, een vriendendienst; zowel Pieter Meijer Warnars als de laatste eigenaar van de katoendrukkerij Jacob de Clercq waren Amsterdamse doopsgezinden.